Waar haalt Muller 74.000.000 in cash vandaan om Saab over te nemen?

Saab onder General Motors.

Vergeleken met Ford heeft General Motors zijn buitenlandse dochterondernemingen stiefmoederlijk behandeld. Dat gold al voor het Duitse Opel. Opel zou begin vorig jaar worden afgestoten, maar is in september toch binnen het afgeslankte GM gebleven. Voor het Zweedse Saab gold een stiefmoederlijke behandeling nog veel sterker. Het eerste Saab model dat in 1992 onder GM regie geproduceerd werd, de 900 GM, werd allerwegen door Saabkenners als onder de maat beschouwd. Grappig om te zien dat de tweedehands prijs voor de veel oudere “echte Saab 900” duidelijk hoger ligt dan voor de 900 GM.
Wat heeft GM verkeerd gedaan met Saab? GM heeft zich teveel bemoeid met design, vanaf 2003 geen fastback meer, veel te laat met stationcars, en techniek, teveel gebaseerd op Opel techniek. GM heeft te weinig oog gehad voor de eigenheid van het merk. Zo is het overwegend zeer merkentrouwe contingent Saab kopers de afgelopen 20 jaar gestaag afgekalfd tot het absolute dieptepunt van 40.000 aankopen in 2009. Dit terwijl communis opinio in de autowereld is dat een niche producent als Saab onder de 100.000 auto’s per jaar niet kan overleven. Tot overmaat van ramp heeft Saab de afgelopen twintig jaar geen winst gemaakt. Kersverse “held” koper Victor Muller van Spyker merkt hierover terecht op dat dit argument absolute flauwekul is want ook kleine ondernemingen als Saab werden belast met de zeer kostbare overhead van GM en het is moeilijk te achterhalen waar zo’n groot concern de kosten heeft toegerekend. Juist ook daardoor is Saab de afgelopen twintig jaar onder GM verpieterd.

Volvo onder Ford.

Laten we even kijken naar het andere Zweedse merk Volvo, in 1999 aangekocht door de grote Amerikaanse concurrent van GM: Ford. Dit bedrijf heeft een lang track record van veel vrijheid geven aan buitenlandse dochters in het bepalen van product en marketingbeleid. In het geval van Volvo heeft dat bijzonder goed gewerkt. Het merk heeft onder de paraplu van Ford stevig gebouwd aan een moderne eigen productrange, waaronder zeer zuinige A-label modellen en een productie van 400.000 auto’s in 2009. Natuurlijk zit er onderhuids veel Ford techniek, maar niet overheersend, zoals GM bij Saab. Tot voor kort heeft Volvo steeds een goede winstbijdrage geleverd aan Ford. Niet omdat Volvo slecht draaide, maar alleen omdat ook Ford sinds 2007 in financieel zwaar weer is geraakt, heeft het Volvo inmiddels verkocht aan het Chinese Geely. Overwegend een succes story, waaruit blijkt dat “klein binnen groot” heel goed kan werken.

Kansen bij Saab.

Veel commentatoren hebben de afgelopen tijd getwijfeld aan de haalbaarheid van Victor Muller van Spyker om Saab over te nemen. Voorlopig hoogtepunt is Carlo Brantsen van Carros Magazine die verklaarde zijn hoed op te eten als het Muller zou lukken. Inmiddels heeft hij daadwerkelijk een hap van zijn hoed, met peper en zout, genomen.

Blijft de vraag wat de zin is van deze combinatie. Wat zijn nu de kansen bij het deerlijk afgegleden merk Saab:
Het is een sympathiek merk. Toen Saab in de jaren vijftig van de vorige eeuw in Nederland geïmporteerd werd stak men zijn hand op als een andere Saab je tegemoet reed, een gebruik dat op beperkte schaal tot in de jaren tachtig voortleefde. Het is een cult auto voor artistieke en creatieve mensen. Vroeger was dat het “eitje” Saab 92 en 93, nu sinds een aantal jaren het oude model Saab 900 vooral in turbo en cabrio uitvoering. Van oudsher is de Saab cabrio in het modellen gamma zeer populair. In 1986 in de VS geïntroduceerd en sindsdien gemoderniseerd met de verschillende productcycli van de modellen waarvan hij is afgeleid in uiterlijk en techniek.
De techniek is weliswaar weinig eigen, maar wel betrouwbaar, want afkomstig van Opel (GM). De huidige Saab 9-3 wordt door de ADAC “Pannenstatistik” als zeer goed beoordeeld. De nu productieklaar gepresenteerde nieuwe Saab 9-5 is gebaseerd op de vorig jaar geïntroduceerde Opel Insignia, die alom goed ontvangen is en heel goed verkocht wordt.
Design: de nieuwe Saab 9-5 is qua design ook goed ontvangen. Oude kernwaarden van het merk herleven zoals eigenzinnigheid en duidelijke herkenbaarheid in de mêlee van merken die in dit segment actief zijn.
Saab is en blijft een hele kleine speler. Dit hoeft geen nadeel te zijn bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van elektrische auto’s, die qua techniek veel eenvoudiger zijn dan benzine of diesel auto’s. Bovendien heeft Saab binnen het GM concern al een voortrekkersrol gehad in het ontwikkelen van hybride auto’s. Bij het snel doorvoeren van innovaties kan beperkte omvang juist een voordeel zijn. Grote concerns hebben veel last van interne wrijving, waardoor niet alleen de snelheid van-, maar ook het ontstaan- en toestaan van innovaties achterblijft. Reden waarom deze concerns liever innovaties en kleine innovatieve bedrijven kopen.
Merkentrouw blijkt uit de colonne Saabs, het “Saab Support Convoy” dat op zondag 17 januari 2010 plaatsvond met ruim 470 Saab-rijders. Vanaf 8 regionale verzamelpunten reden subkonvooien naar het Militair Luchtvaart Museum in Soesterberg. Hiervandaan naar het Maxis terrein in Muiden. Met deze bijeenkomst hebben Saab-rijders hun steun willen betuigen aan het merk Saab. Dit is een niet te onderschatten pluspunt van Saab, een heel trouwe community van aanhangers, die niet gauw naar een ander merk zullen afzwaaien. Een auto voor professionals en mensen die iets anders willen dan de produkten van de Duitse marktleiders.
Het Saab dealer netwerk wordt vaak genoemd in de commentaren op de overname van Saab door Spyker. Heb je er wat aan? Voorzover het dedicated Saab dealers zijn: om die dealers heen hebben zich veel Saab liefhebbers verzameld. Vergeet ook de Saab specialisten niet, geen officiële dealers, maar hele goede ambassadeurs van het merk, zeer enthousiaste kleine garages, die een stabiel publiek van liefhebbers van oudere Saabs bedienen.

Charismatisch leider.

Bij de doorstart van een merk als Saab is een charismatische leider met een hoge mate van volhardendheid buitengewoon belangrijk. De nieuwe topman Victor Muller van Spyker heeft in dat opzicht een goed track record opgebouwd bij achtereenvolgens Macintosh, Wijsmuller en Spyker. Waar hij deuken heeft opgelopen is het avontuur met Spyker. Maar juist hier heeft hij zich bijzonder doortastend betoond en heeft hij zich niet uit het veld laten slaan door negatieve berichtgeving rond zijn merk.

De vergelijking dringt zich op met voormalig Porsche topman Wendelin Wiedeking. Ook voor de duvel niet bang en aangetreden op een absoluut dieptepunt van het merk Porsche, waaruit hij een lijnrechte spurt naar boven heeft ingezet.

Over de combinatie Spyker-Saab zijn de meeste commentatoren niet optimistisch. Reactie van Muller: de Spyker company gebruiken we alleen maar als investeringsvehikel, we hebben niet de illusie iets bij te dragen aan de techniek of de productie van Saab. Wel in ondernemerschap, om het bedrijf zelfstandig te laten draaien los van de grote allesbepalende moeder GM.

De toekomst voor Saab nieuwe stijl.

Negatieve punten zijn in veel recente commentaren te vinden waar weinig aan toe te voegen is. Eén is echt gevaarlijk: uit marktonderzoek blijkt dat het merk jonge mensen niets zegt. Een jonge vrouw in een tv programma omschreef het merk onlangs als iets voor leraren en zei er achteloos bij dat ze zelf in een Porsche rijdt. Hieraan moet snel wat gedaan worden. Juist daar kan het zeer sportieve imago van Spyker goed werk doen. Niet voor niets droeg een grote Saab dealer in Amsterdam de naam “Saab De Snelheid”! Leuk detail: de kleinzoon van de oprichter heeft dit bedrijf onlangs nieuw leven ingeblazen.
Laatste vraag: waar haalt Muller de € 74.000.000 in cash vandaan om Saab over te nemen? Hij geeft zelf geen antwoord, maar is het een rare gedachte om hier Audi/VW achter te vermoeden, dat als geheime geldschieter het gevaar omzeilt om door Brussel terug gefloten te worden. Muller lijkt niet alleen te opereren, maar ziet met een aantal strategisch denkende partijen veelbelovende kansen om hun slag te slaan in het meest lucratieve marktsegment van de hogere middenklasse auto’s.

Auteur; Lisa van de Bunt

Kennisbank onderwerpen: Fusie,
Industrie